İlk Saatler: Glikoz Devrede
Oruç başladıktan sonraki ilk 8-12 saatte vücut, son öğünden aldığı glikozu ve karaciğerdeki glikojen depolarını enerjiye çeviriyor. İnsülin seviyeleri düşerken, enerji ihtiyacı henüz yağ yakımına geçmeden karşılanıyor. Bu aşamada genellikle belirgin bir değişiklik hissedilmiyor.
12-24 Saat: Yağlar Yanmaya Başlıyor
Glikojen stokları azaldığında, yaklaşık 12-16 saat sonra vücut yağ yakımına yöneliyor. Yağ hücreleri parçalanarak serbest yağ asitleri ve keton cisimleri üretiyor. Bu geçiş, kilo kaybı ve insülin duyarlılığında iyileşme gibi faydalar sağlarken, bazıları için halsizlik veya baş ağrısı gibi geçici etkiler yaratabiliyor.
24 Saat Sonrası: Yenilenme Zamanı
Uzun süreli açlıkta vücut “ketozis” adı verilen duruma giriyor ve enerji için ketonları kullanıyor. Aynı zamanda “otofaji” süreci devreye girerek hücreler kendini temizliyor. Ramazan’da günlük iftarlarla bu süreç tam anlamıyla uzun süreli olmayabilir, ancak yine de vücut bu yenilenmeden kısmen faydalanıyor.
Bir Ay Boyunca Neler Değişiyor?
Ramazan boyunca oruç, sindirim sistemini dinlendiriyor ve toksin atımını hızlandırıyor. Büyüme hormonu artışı hücre yenilenmesini desteklerken, kan şekeri dengeleniyor. Uzmanlar, bu süreçte zihinsel berraklık ve irade gücünün de arttığını belirtiyor.
Dikkat Edilecek Noktalar
Ancak her şey tozpembe değil. Susuzluk, baş ağrısı ve yorgunluk gibi yan etkiler görülebiliyor. İftar ve sahurda dengesiz beslenme ise sindirim sorunlarına yol açabilir. Cambridge Üniversitesi Hastanesi’nden Dr. Razeen Mahroof, orucun vücudun “önemli işlere odaklanmasını” sağladığını, ancak bir aydan uzun sürmesi halinde kas kaybı gibi riskler doğabileceğini söylüyor.
Sağlıklı Oruç İçin Öneriler
Uzmanlar, iftarda aşırıya kaçmadan sıvı alımına özen gösterilmesi gerektiğini vurguluyor. Kronik hastalığı olanların ise mutlaka doktor onayı alması öneriliyor. Kısacası, oruç tutarken vücudunuz adeta bir yenilenme maratonuna giriyor; ama bu maratonu sağlıklı tamamlamak sizin elinizde!